M.2 NVMe veya SSD ile Bilgisayarınızı Hızlandırın
Katı hal sürücüleri (SSD’ler), onlarca yıldır kullanılan eski sabit disk sürücülerinin (HDD’ler) yerini alarak çoğu dizüstü ve masaüstü bilgisayar için standart haline geldi. Bilgisayarınız hala bir HDD kullanıyorsa, gelişmiş performans için SSD’ye, destekliyorsa M.2 SATA veya yeni nesil M.2 NVMe diske yükseltmeyi düşünmenin zamanı gelmiş olabilir.
SSD’ye yükseltme yapmak, özellikle bilgisayarınız birkaç yıldan eskiyse, bilgisayarınıza önemli bir hız ve tepki süresi artışı sağlayabilir. Ancak, bu adımı atmadan önce pratik hususları değerlendirmek önemlidir. SSD’lere ve göz önünde bulundurmanız gereken faktörlere daha yakından bakalım.
SSD Nedir?
SSD, bilgisayarlarda ve diğer elektronik cihazlarda kullanılan bir veri depolama aygıtı türüdür. Verileri yazmak ve okumak için dönen diskler ve mekanik okuma/yazma kafaları kullanan geleneksel HDD’lerin aksine, SSD’ler bilgileri depolamak için NAND tabanlı flash bellek kullanır. Bu flash bellek, USB sürücülerde ve bellek kartlarında kullanılan türe benzer, ancak daha yüksek performans ve güvenilirlik için optimize edilmiştir.
HDD’lere kıyasla, SSD’ler hareketli parça içermediklerinden darbeye daha dayanıklıdır ve manyetik alanlardan etkilenme olasılıkları daha düşüktür. Ayrıca, daha hızlı veri erişim süreleri, daha hızlı önyükleme ve uygulama yükleme süreleri ve genel olarak daha iyi yanıt hızı sunarlar.
M.2 SATA Disk Nedir?
M.2 SATA disk, geleneksel 2.5 inç SSD’lere kıyasla daha küçük form faktörlü, anakarta doğrudan takılabilen bir katı hal sürücüdür (SSD). SATA arabirimini kullandığı için veri aktarım hızı yaklaşık 550 MB/sn ile sınırlıdır; bu yönüyle M.2 NVMe disklerden daha yavaş olsa da, klasik HDD’lere (mekanik sabit diskler) kıyasla çok daha hızlı, sessiz ve darbelere dayanıklıdır.
HDD’ler manyetik plakalar ve hareketli kafalarla çalışırken M.2 SATA SSD’ler NAND flash bellek tabanlıdır, bu sayede daha düşük enerji tüketir ve yükleme sürelerini kısaltır. İnce ve hafif tasarımıyla laptop ve mini PC’lerde tercih edilen M.2 SATA disk, uygun maliyetli bir hız yükseltme çözümü sunar.
M.2 NVMe Disk Nedir?
M.2 NVMe disk, PCIe arabirimi ve NVMe (Non-Volatile Memory Express) protokolünü kullanarak çok yüksek okuma-yazma hızları sunan bir katı hal sürücüsüdür (SSD). Geleneksel HDD’lerden farklı olarak manyetik plakalar ve mekanik parçalar yerine NAND flash bellek kullanır; bu sayede 10 kata kadar daha hızlı veri aktarımı, sessiz çalışma ve darbelere karşı dayanıklılık sağlar.
M.2 SATA SSD’lerden en büyük farkı ise, SATA’nın 550 MB/sn civarında sınırlı hızına karşı NVMe’nin 3000 MB/sn ve üzerine çıkabilmesidir. İnce ve kompakt yapısı sayesinde dizüstü bilgisayarlar, masaüstü PC’ler ve sunucularda tercih edilen M.2 NVMe diskler, hem oyun hem profesyonel iş yüklerinde üst düzey performans ve düşük gecikme avantajı sunar.
Neden SSD, M.2 SATA veya M.2 NVMe’ye Yükseltmelisiniz?
Hızları ve verimlilikleri sayesinde SSD‘ler (SATA, M.2 SATA, M.2 NVMe vb), dizüstü ve masaüstü bilgisayarlardan sunuculara ve veri merkezlerine kadar birçok bilgi işlem uygulaması için tercih edilen seçenek haline gelmiştir. Özellikle oyun, içerik oluşturma ve büyük veri aktarımları gerektiren görevler gibi hız ve güvenilirliğin kritik önem taşıdığı durumlarda oldukça kullanışlıdırlar. Benzer maliyetli HDD‘lere kıyasla genellikle daha düşük depolama kapasitesi sunmalarına rağmen, SSD’lerin performans avantajları genellikle depolama dezavantajlarından daha ağır basar ve bu da onları popüler bir tercih haline getirir.
SSD’ler, mevcut göreve bağlı olarak HDD’lere göre 10 kata kadar daha hızlı olabilir. Sabit diskinizi bir SSD ile değiştirmek, eski bilgisayarınızın performansını önemli ölçüde artırmak için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biridir.
Hareketli parça içermeyen SSD’ler, dönen disklere sahip sabit disklere kıyasla daha sessiz, daha verimli ve daha az kırılgan parçalarla çalışır. SSD‘lerin okuma ve yazma hızları, sabit disklere göre çok daha iyidir ve bu da gözle görülür şekilde daha hızlı işlem sağlar.
Bu, olayların gerçekleşmesini beklemek için daha az zaman harcayacağınız anlamına gelir. Bilgisayar ekranınızda sık sık dönen tekerlek imlecini görüyorsanız, SSD’yi incelemeye değer. Modern işletim sistemleri, diske yazılan geçici takas dosyalarını kullanarak sanal bellek yönetimine daha fazla güveniyor. Daha hızlı bir SSD, bu işlemin performans üzerindeki etkisini en aza indirir.
Dizüstü veya masaüstü bilgisayarınızda yalnızca bir sürücü varsa, HDD veya düşük kapasiteli SSD’nizi uygun bir fiyata 1 TB SSD ile değiştirebilirsiniz. Büyük miktarda veriyle uğraşanlar için, işletim sisteminizi ve uygulamalarınızı barındıran sürücüyü değiştirmeye odaklanmak önemli bir hız artışı sağlayabilir.
Çalışma verilerinizi ek dahili veya harici sabit sürücülere aktarın ve fotoğraf, video veya büyük boyutlu veritabanlarından oluşan dağları aşmaya hazır olun. Bu verilerin bir kopyasını ek yerel sürücülerde, ağa bağlı sürücülerde veya bulutta güvenli bir şekilde saklamak için bir yedekleme planı uyguladığınızdan emin olun.
SSD’ye Geçmemek İçin Herhangi Bir Neden Var Mı?
SSD’ler sabit disklerden çok daha iyiyse, neden tüm sürücüler SSD değil? En büyük iki neden maliyet ve kapasite. SSD’ler sabit disklerden daha pahalı. 1 TB’lık bir SSD veya HDD‘yi artık yaklaşık aynı fiyata bulmak mümkün, SSD’ler ₺2.500-₺3.000 (yaklaşık 60$-70$); HDD’ler ise biraz daha ucuz, ₺1.600-₺2.000 (yaklaşık $40-$50) civarında. Tabii bu fiyatların değişken olduğunu ve güncel fiyatları kontrol etmeniz gerektiğini unutmayın.
Ancak sürücü kapasitesi arttıkça maliyet farkı da giderek artıyor. Örneğin, 8 TB’lık bir HDD sürücü ₺7.000-₺8.000 arasındayken, 8 TB’lık SSD’ler yaklaşık ₺35.000’den başlıyor. Kısacası, bilgisayarınızdaki 1 TB dahili sabit sürücüyü bir SSD’ye yükseltmek maliyet açısından etkili olsa da, artan hız artan maliyeti karşılamıyorsa harici sürücülerde kullanılanlar gibi daha büyük kapasiteli sürücüleri değiştirmek için aynı şey geçerli olmayabilir.
SSD, M.2 NVMe veya M.2 SATA’ya Nasıl Yükseltilir?
Bilgisayarınız standart bir SATA HDD mi kullanıyor? Öyleyse, bir SSD ile yükseltebilirsiniz. Eğer anakartınız üzerinde M.2 SATA veya M.2 NVMe disk yeri varsa o zaman M.2 SATA veya M.2 NVMe disk ile yükseltebilirsiniz. Kullanacağınız disk türünü belirlemek için anakartınızın kullanım klavuzuna bakabilirsiniz veya bir uzmandan destek alabilirsiniz. Şunu unutmayın! Eğer herhangi bir bilginiz yoksa ve yine de disk değişimi yapacaksanız çok dikkatli olun çünkü en ufak bir dikkatsizlik veya yanlış anakartınızın ve/veya diskinizin bozulmasına yol açacaktır.
SSD’ler hem Mac’lerle hem de PC’lerle uyumludur. Mevcut tüm Mac dizüstü bilgisayarlar SSD’lerle birlikte gelir. Hem iMac’ler hem de Mac Pro’lar da SSD’lerle birlikte gelir. Apple, 2010 civarında çoğu cihazında yalnızca SSD depolamaya geçmeye başladı. Bununla birlikte, bazı Mac masaüstü bilgisayarlar 2020 yılına kadar hem SSD hem de HDD depolama seçeneği sunmaya devam etti ve bu sisteme Fusion Drive adını verdiler .
Mac’te Disk Türünüzü Belirleyin
Mac’inizin hangi tür sürücüyü kullandığını belirlemek için Apple menüsüne tıklayın ve Mac Hakkında‘yı seçin.
Üst menüdeki Depolama sekmesini seçme hatasına düşmeyin. Burada, sürücünüzün varsayılan adının “Macintosh HD” olduğunu göreceksiniz. Bu kafa karıştırıcı bir durumdur, çünkü sürücünüz SSD olsa bile bilgisayarın dahili depolama alanı sabit sürücü olarak adlandırılmaktadır. Sürücünüz hakkında bu ekranda da bilgi bulabilirsiniz, ancak biz maksimum netlik sağlayan yöntemi tercih ediyoruz.
Genel Bakış ekranında Sistem Raporu‘na tıklayın . Ayrıca, kullandığınız işlemcinin türünü ve macOS sürümünüzü de göreceksiniz (bu daha sonra işinize yarayacak).
Orada, Depolama sekmesini ve ardından tanımlamak istediğiniz birim adını seçin. Ortam Türü adlı bir satır görmelisiniz; bu satır, sahip olduğunuz sürücünün türünü gösterir.
PC’nizde Disk Türünüzü Belirleme
Windows PC’nizde disk türünüzü belirlemek için önce Başlat düğmesine sağ tıklayın ve Çalıştır‘ı tıklayın. Çalıştır Komutu penceresinde dfrgui yazın ve Tamam‘ı tıklayın.
Açılan ekranda Medya Türü sütununda sürücü türü listelenecektir .
Daha Yüksek Kapasiteli M.2 NVMe, M.2 SATA veya SSD’ye Yükseltebilir miyim?
Bilgisayarınızda halihazırda bir SSD olsa bile, onu daha büyük kapasiteli ve daha hızlı bir SSD modeliyle değiştirebilirsiniz. SATA tabanlı sabit disklerin yanı sıra, bazı yeni model bilgisayarlar, sabit disklerden ziyade RAM yongalarına benzeyen M.2 SSD’lerle de yükseltilebilir.
2016’dan önce üretilen ve SSD’lerle birlikte gelen bazı Apple dizüstü bilgisayarlar, daha büyük SSD’lerle yükseltilebilir. Ancak, Mac’e özel bir SSD’ye yükseltmeniz gerekecektir. 2016’dan sonra üretilen Apple dizüstü bilgisayar modellerinde anakarta lehimlenmiş SSD’ler bulunur, bu yüzden elinizdekiyle yetinmek zorundasınız.
SSD, M.2 SATA veya M.2 NVMe Nasıl Takılır?
Bilgisayarınızın iç aksamlarıyla uğraşmaktan hoşlanıyorsanız, Sabit diskinizi SSD ile değiştirmek oldukça yaygın bir kendin yap projesidir. Samsung, SanDisk, Kingston, Crucial ve Toshiba en popüler SSD üreticileridir. Bunların dışında bir çok farklı marka da bulunmaktadır.
Ancak, bilgisayar donanımı sizin uzmanlık alanınız değilse, sıfırdan öğrenmek için çaba harcamaya değmez. Çünkü yapacağınız bir hata anakartınızın ve/veya SSD diskin bozulmasına neden olacaktır. SSD değişikliği için özellikle M.2 SATA veya M.2 NVMe kullanacaksanız bir uzmandan destek almanızda fayda var. Böylelikle sorunsuz bir geçiş yapabilir, verilerinizi kaybetmeden yeni diskinize aktartabilirsiniz.
Eğer kendiniz bir şeyler yapmayı seviyorsanız, YouTube’da PC ve Mac kullanıcılarına yönelik yayınlanan adım adım disk değiştirme rehberilerine göz atabilirsiniz. Ancak, yukarıda da yazdığım gibi hiçbir bilginiz yoksa öncelikle riske girmenize gerek olup olmayacağına karar vermelisiniz.
SSD’ye Nasıl Geçiş Yapılır?
Yedek bir SSD satın almak ilk adımdır. Bir sonraki adım ise verilerinizi SSD’ye taşımaktır. Bunu yapabilmek için iki temel bileşene ihtiyacınız var: klonlama yazılımı ve harici bir sürücü kutusu, kızak veya muhafaza. Bu araçlar, SSD’nizi USB bağlantı noktası veya başka bir veri aktarım arayüzü aracılığıyla bilgisayarınıza bağlamanızı sağlar.
Klonlama yazılımı, dahili sabit diskinizdeki verilerin birebir kopyasını oluşturur. Bu veriler SSD’ye başarıyla aktarıldıktan sonra, yeni diski bilgisayarınıza takabilirsiniz. Doğru şekilde çalıştırıldığında, klonlanmış bir SSD önyüklenebilir özelliklerini koruyarak gerçek bir tak-çalıştır deneyimi sunar. Dosyaları iki sürücü arasında direk kopyalamak, bilgisayarın yeni sürücüyle başlatılması için gereken tüm verileri kopyalamayacaktır.
Sabit Sürücüyü SSD’ye Nasıl Kopyalarsınız?
Yeni bir SSD veya yeni bir sabit disk aldığınızda, ihtiyacınız olan işletim sistemi yüklü değildir. Mevcut sabit diskinizi klonlamak bu sorunu çözer. Ancak, bunun mümkün olmadığı durumlar da vardır. Örneğin, SSD’yi sabit diski bozulmuş bir bilgisayara takmış olabilirsiniz. Bu durumda, işletim sistemini temiz kurulum yapabilir ve sıfırdan başlayabilirsiniz. Farklı işletim sistemi sağlayıcıları bu işlem için farklı kurulum adımları sunar. Temiz kurulum talimatı için aşağıdaki linkleri kullanabilirsiniz.
Başta da belirttiğimiz gibi, SSD’ler geleneksel sabit disklere kıyasla gigabayt başına daha yüksek bir maliyete sahiptir. Mevcut sürücünüz kadar büyük bir SSD alamayabilirsiniz, bu nedenle verilerinizin yeni sürücünüze sığacağından emin olun.
Eski disk sürücünüzü başarıyla SSD ile değiştirdikten sonra, eski disk sürücünüzü harici disk kutusuna takarak kullanmaya devam edebilirsiniz. Böylelikle resimlerinizi harici diskinizde saklayabilir veya bilgisayarınızın yedeğini alabilirsiniz.
Sabit diskinizi değiştirme, bellek arttırma, işletim sistemi yeniden yükleme gibi hizmetlerimden faydalanmak için bana WhatsApp üzerinden ulaşabilirsiniz.
Mac İçin Disk Klonlama Yazılımları
Windows İçin Disk Klonlama Yazılımları
İlgili Yazılar
- Bilgisayar Nedir, Bilgisayar Bileşenleri Nelerdir?
- Neden Bilgisayar Bakımı Yaptırmalıyız?
- Sunucu (Server) Nedir, Ne İşe Yarar?
- NAS Nedir, Ne İşe Yarar?
Sık Sorulan Sorular
- Her M.2 SSD, NVMe midir?
Hayır, bu en sık karıştırılan konudur. M.2, diskin fiziksel şeklini (form faktörü) belirtir. Bir M.2 SSD, daha yavaş olan SATA protokolünü de, çok daha hızlı olan NVMe protokolünü de kullanabilir. Satın alırken ürün açıklamasında “M.2 SATA” mı yoksa “M.2 NVMe” mi yazdığına dikkat etmek gerekir. - Anakartımdaki M.2 slotuna her M.2 SSD takılır mı?
Genellikle evet ama emin olmalısınız. Anakartınızdaki M.2 slotunun hem NVMe hem de SATA M.2 SSD’leri destekleyip desteklemediğini kontrol etmelisiniz. Bazı eski anakartlardaki M.2 slotları sadece SATA M.2 SSD’leri destekleyebilir. Anakartınızın kullanım kılavuzu bu konuda en net bilgiyi verir. - Oyun oynarken SATA SSD ile M.2 NVMe SSD arasında çok fark olur mu?
Oyunların açılış ve bölüm yükleme sürelerinde NVMe lehine fark olsa da, oyun sırasındaki anlık performansa (FPS) doğrudan bir etkisi yoktur. Ancak, gelecekte DirectStorage gibi teknolojilerin yaygınlaşmasıyla NVMe SSD’lerin oyun performansındaki önemi artacaktır. - Normal bir kullanıcı için SATA SSD’den NVMe SSD’ye geçmeye değer mi?
Eğer sadece internette gezinme, ofis uygulamaları ve film izleme gibi günlük işler yapıyorsanız, SATA SSD’den NVMe’ye geçişte devrimsel bir fark hissetmeyebilirsiniz. Ancak büyük dosyalarla (video düzenleme, yazılım derleme vb.) çalışıyorsanız veya en hızlı açılış sürelerini istiyorsanız, NVMe’ye geçmeye kesinlikle değer. - M.2 NVMe SSD’yi harici disk olarak kullanabilir miyim?
Evet. Piyasada satılan “M.2 NVMe SSD kutuları” (enclosure) sayesinde bu hızlı diskleri, USB-C veya Thunderbolt üzerinden taşınabilir ve hızlı bir harici disk olarak kullanabilirsiniz.
Henüz yorum yapılmamış.